آموزش بورس و تمام نکاتی که برای ورود به بازار بورس به آن نیاز دارید.

همه افراد، جهت بهره‌مندی از رفاه بیشتر و رسیدن به اهداف مورد نظر خود و خانواده، نیازمند سرمایه‌گذاری هستند. اما آیا بدون داشتن یک برنامه صحیح آموزش بورس و بدون آشنایی با فرصت‌‌ها، می‌توان  یک سرمایه‌گذاری اصولی را تجربه نمود؟ آشنایی با روش‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری، اهمیت بسیار بالایی دارد و پیدا کردن یک برنامه آموزش بورس موفق که تمامی نکات لازم را در ابتدای راه در اختیار شما قرار دهد و در انتهای دوره شما را تنها نگذارد، از آن مهم‌تر است. در این نوشته مهم‌ترین آموزش‌های لازم برای ورود به بازار بورس را به شما معرفی می‌کنیم تا بتوانید به درستی مسیر حرکت خود را در بازارهای مالی تعیین کنید.

 

چرا بازار بورس؟

یکی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری که همیشه سود زیادی را برای سرمایه گذاران به ارمغان می‌آورد، بازار بورس است. اما برای رسیدن به یک نتیجه مقبول و کسب سود ایده‌آل، آموزش بورس از صفر  و آشنایی کامل با این حوزه بسیار مهم است.

بازار بورس از سه بخش بورس کالا، بورس اوراق بهادار و بورس ارز تشکیل شده‌است. بورس ارز، که در آن معامله ارز رایج کشورها انجام می‌شود، در کشور ما فعال نیست. در بورس کالا، معمولا مواد اولیه داد و ستد می‌شود و در بورس اوراق بهادار، دارایی‌های مالی شرکت‌ها و گروه‌ها مانند اوراق مشارکت و یا سهام، معامله می‌گردد. همچنین فرابورس از نظر ماهیت، تفاوتی با بازار بورس ندارد. در بازار فرابورس شرکت‌هایی که هنوز شرایط کافی جهت ورود به بازار بورس را پیدا نکرده‌اند، حضور پیدا می‌کنند.

اهمیت آموزش بورس

طبق آمارهایی که از جانب کارگزاری‌ها منتشر شده‌است، در سال‌های اخیر، تعداد سرمایه‌گذاران بازار بورس، رشدی بالغ بر 500 درصد داشته‌است. اما می‌توان گفت تعداد بسیار زیادی از این سرمایه‌گذاران شناخت کاملی از این بازار نداشته و آموزش‌های لازم را جهت سرمایه‌گذاری سودده در بازار بورس پشت سر نگذاشته‌اند و چه بسا بسیاری از آن‌ها سرمایه اولیه خود را نیز در این بازار از دست داده‌اند. بنابراین توجه به اهمیت آموزش بورس و یادگیری مفاهیم اولیه و پایه معامله در بازارهای سرمایه، یکی از مهمترین گام‌های اولیه برای کسب سود در بازار بورس است.

مزایای سرمایه‌گذاری در بورس

کسب درآمد، بدون نیاز به سرمایه اولیه بالا، کمک به تأمین مالی شرکت‌ها و کمک به گرد‌آوری سرمایه‌های کوچک،کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از راه منتشرکردن سهام و اوراق مشارکت، توزیع عادلانه ثروت و درآمد به وسیله افزایش مالکیت عمومی، رشد تولید ناخالص ملی، افزایش اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی، قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار، حفظ ارزش پول در مقابل تورم، برخورداری از حمایت قانونی، معافیت مالیاتی، شفافیت اطلاعاتی و کاهش هزینه برندینگ از جمله مزایای سرمایه‌گذاری در بورس است.

آموزش ورود به بورس

اولین قدم از فرآیند آموزش بورس، آموزش ورود به بازار بورس و ثبت نام در بورس است. جهت ورود به بازار بورس نیاز است که ابتدا کد بورسی خودتان را دریافت کنید. کد بورسی، یک کد 8 قسمتی است که پس از ثبت نام در سامانه سجام دریافت خواهیدکرد. سه بخش اول کد بورسی، شامل مخفف نام خانوادگی شما و پنج بخش دیگر، شامل اعداد تصادفی است.

سجام یا سامانه جامع اطلاعات مشتریان توسط شرکت سپرده­ کارگزاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه تشکیل شده و شما می‌توانید بدون حضور در کارگزاری‌ها، اطلاعات خود را در این سامانه ثبت کنید. کد بورسی شما پس از مدت کوتاهی بعد از اتمام احراز هویت، صادر خواهدشد.

اما برای معامله کردن سهام در بورس، باید درخواست خرید و فروش خود را در سامانه معاملاتی ثبت کنید. این سامانه‌ها توسط کارگزاری‌ها ارائه می‌شوند. در واقع کارگزاری‌ها واسطه‌های خرید و فروش هستند و با ارائه سامانه معاملاتی برخط، این امکان را به مشتریان خود می‌دهند که درخواست‌های خود را ثبت کنند. بنابراین هر شخص پس از ثبت نام در سامانه سجام، لازم است در یکی از شرکت‌های کارگزاری معاملاتی نیز اطلاعات خود را ثبت کرده و احراز هویت شود. در برخی از کارگزاری­ها، به طور همزمان و خودکار ثبت نام در سامانه سجام نیز انجام می­شود.کارگزاری­های مفید، آگاه، اقتصاد بیدار و فارابی از مشهورترین کارگزاری‌های بورسی ایرانی هستند.

آموزش خرید و فروش در بورس

همانطور که اشاره شد، برای ثبت درخواست خرید و فروش در بورس باید از سامانه معاملاتی استفاده کنید. سامانه‌های معاملاتی از چند بخش تشکیل شده‌اند. در این سامانه‌ها، بخشی برای جستجو و پیدا کردن نمادهای بورسی تعبیه شده‌است.

بعد از انتخاب نماد، اطلاعات کلی نماد به شما نمایش داده می‌شود و باکسی در صفحه سامانه معاملاتی برای نمایش درخواست‌های خرید و فروش قرار دارد. این باکس نقطه تمرکز معامله‌گران است چون درخواست‌های خرید و فروش شامل مبلغ و تعداد درخواست نمایش داده‌ می‌شود، معامله‌گران می توانند لیست 5 قیمت برای خرید و 5 قیمت برای فروش را ببینند. بنابراین این افراد می‌توانند آخرین قیمت معامله را مشاهده کنند و کمیت و کیفیت درخواست‌ها در مبالغ دیگر را هم ببینند.

اطلاعاتی که از درخواست‌های خرید و فروش در همه کارگزاری‌ها نمایش داده می‌شوند، از سازمان بورس گرفته می‌شوند. در وبسایت سازمان بورس بخشی برای نمایش اطلاعات نمادها وجود دارد که اطلاعات نمادها و کیفیت درخواست‌های خرید و فروش در آنجا هم در دسترس معامله‌گران قراردارد.

شما در سامانه معاملاتی می‌توانید درخواست خرید یا فروش سهم (به شرطی که قبلا خریداری کرده‌باشید) را ثبت کنید. برای این کار کافی است مبلغ پیشنهادی و تعداد سهم مورد نظر را در فرم مربوط به خرید یا فروش مشخص نمایید.

در این قسمت، سامانه‌های مختلف امکاناتی را نیز در اختیار شما قرار می‌دهند. به عنوان مثال آخرین قیمت به صورت خودکار در کادر مربوطه قرار می‌گیرد و یا با کلیک روی موجودی سهام، کل سهم برای فروش انتخاب می‌شود و فقط کافی است بر روی گزینه فروش کلیک کنید. از آنجا که در هر درخواست، محدودیت تعداد سهم وجود دارد و شما نمی‌توانید بیشتر از 100 هزار سهم را در یک درخواست مشخص کنید، این قابلیت وجود دارد که تعداد بیشتر تعیین کنید تا سیستم به صورت خودکار درخواست شما را به بخش‌های 100 هزارتایی تقسیم کند. همچنین قابلیت ثبت پیش‌نویس درخواست یا کپی کردن درخواست هم وجود دارد.

نکته دیگری که در آموزش بورس و چگونگی انجام خرید و فروش و ثبت درخواست باید مورد توجه قرار بگیرد، «قیمت سر به سر» است. از آنجایی که هر خرید درصدی کارمزد دارد، قیمت تمام شده هر سهم برای شما بیش از مبلغی است که درخواست می‌دهید. بنابراین در فرم درخواست خرید، معمولا قیمت سر به سر هم به شما نمایش داده می‌شود.

روش‌های تحلیل بازار بورس

حال که با نحوه ثبت درخواست و معامله در بورس آشنا شدید، باید در مورد نحوه انتخاب نماد و تحلیل بازار بورس صحبت کنیم. اساساً برای انتخاب سهم شیوه‌های مختلفی وجود دارد. برخی از معامله‌گران بر اساس رانت و خبر رانتی معامله می‌کنند و برخی دیگر صرفاً با اخبار و تأثیر آن‌ها بر نمادها معاملات خود را پیش می‌برند. گروهی دیگر نیز قابلیت ذاتی در خود احساس می‌کنند و بر اساس مشاهدات خود از بازار معامله را انجام می‌دهند. اما به صورت علمی برای انتخاب نماد باید سه روش تحلیل بازار بورس را بشناسید:

• تحلیل بنیادی سهم
• تحلیل تکنیکال سهم
• تحلیل روند بازار که متأثر از فاکتورهای کلان اقتصادی است.

آموزش تحلیل بنیادی

یکی از مهمترین مراحل آموزش بورس یادگیری درست و اصولی تحلیل بنیادی است. تحلیل بنیادی در واقع با تحلیل فاکتورهای بنیادی مانند هزینه‌ها و درآمدهای شرکت بورسی، به بررسی سودآوری آن می‌پردازد و تلاش می‌کند تصویری واقعی از ارزش سهام شرکت ترسیم کند. در تحلیل بنیادی فاکتورهایی برای مشخص کردن وضعیت ارزش و ارزندگی سهام بررسی می‌شوند مانند فاکتور ارزش ذاتی هر سهم و نسبت قیمت به سود هر سهم.

ارزش ذاتی سهم یعنی ارزش کل شرکت بر تعداد برگه سهم توزیع شده؛ به این ترتیب ارزش ذاتی بالاتر، ارزندگی بیشتر را نشان می‌دهد. از فاکتوری به نام P/NAV هم برای بررسی فاصله قیمت فعلی تا ارزش ذاتی استفاده می‌شود.

نسبت قیمت به سود یا P/E هزینه بر سود را نشان می‌دهد؛ به این معنا که برای رسیدن به هر واحد سود در این سهم باید چند ریال هزینه کنیم. طبیعتا P/E کمتر، ارزندگی بیشتر را نشان می‌دهد و مطلوب تحلیل‌گران بنیادی است.

برای بررسی روند تغییر ارزندگی هم فاکتورهای متعدد اقتصادی بررسی می‌شود. یکی از عوامل سیاست‌های تأثیرگذار بر صنعتی است که نماد مورد نظر در آن زمینه فعالیت دارد. به عنوان مثال، سیاست‌گذاری‌هایی که صادرات را متأثر می‌کنند بر نمادهایی که بخش عمده درآمد آنها از صادرات است تاثیر می‌گذارنند و اگر سهامدار چنین شرکتی هستید خوب است به این سیاست و میزان اثرگذاری آن در سهام خود اگاه باشید و یا در این زمینه مشورت بگیرید.

مثال دیگری از این عوامل قیمت دلار است. ارزش ریالی دلار فاکتوری است که همیشه بر بازار سرمایه مؤثر بوده و ارزش دلاری بازار سرمایه توسط تحلیل‌گران دنبال می‌شود. بدیهی است تغییر در قیمت دلار، نمادهایی که ارزندگی آن‌ها با دلار سنجیده می‌شود و یا صادرات محور هستند را تحت تأثیر قرارمی‌دهد.

آموزش تحلیل تکنیکال

مرحله مهم بعدتی آموزش بورس یادگیری مفاهیم مهم تحلیل تکنیکال است. در این روش ارزندگی سهام در اهداف قیمتی مبتنی بر روند قیمت سهم در گذشته تحلیل می‌شود. در این شیوه تحلیل مبنا، «نمودار قیمت» سهم است. این نمودار از کندل‌هایی ساخته شده است که هر کدام نمایانگر کیفیت معاملات آن روز است. هر کندل سه قیمت را نشان می‌دهد. قیمت اولین معامله، قیمت آخرین معامله، کمینه قیمت معامله شده در آن روز و بیشترین قیمت روز. براساس این نمودار و روند آن، اندیکاتورهایی تعریف می‌شوند که تحلیل‌گران تکنیکال به کمک آن‌ها تلاش می‌کنند روند سهم یا به عبارت بهتر، سناریوهای احتمالی را تا حدودی پیش‌بینی کنند.

تحلیل بازار

اما یادگیری بورس بدون تحلیل روند بازار سرمایه عملا غیرممکن است. بازار سرمایه منعکس‌کننده شرایط کلی اقتصاد هر کشور است و اساساً به اخبار مهم سیاسی و اقتصادی واکنش نشان می‌دهد. از طرفی نمادهای بورسی از جو عمومی بازار تأثیر زیادی می‌گیرند بنابراین در سرمایه‌گذاری در بورس باید حتماً به عوامل مهم اقتصادی که جو عمومی بازار را متأثر می‌کنند توجه داشته باشیم. از جمله این موارد می‌توان به اخبار مربوط به تحریم و برجام در سال‌های اخیر اشاره کرد.

روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس

همانطور که پیش از این اشاره شد برای سرمایه‌گذاری در بورس باید طی یک فرآیند دقیق، نماد مورد نظر را انتخاب کنید. به این شیوه سرمایه‌گذاری مستقیم گفته می‌شود. در این شیوه، اگر اطلاعات کافی برای انتخاب سهم و مدیریت سبد ندارید، می‌توانید از مشاوران سرمایه‌گذاری مشورت بگیرید و یا سرمایه خود را در اختیار نهادهای مالی قانونی مانند «صندوق‌های سرمایه‌گذاری» و یا «سبدگردان‌های» قانونی قرار دهید. به این روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم گفته می‌شود.

ریسک سرمایه‌گذاری در بورس

ریسک سرمایه‌گذاری بورس در واقع ترس از دست‌دادن سرمایه در بورس است ولی با درنظرگرفتن نرخ تورم و نرخ بهره می‌توان ریسک را نرسیدن به اهداف سرمایه‌گذاری در بازه مورد نظر دانست. از این رو انواع ریسک سرمایه‌گذاری را می توان به ترتیب ذیل احصا کرد:

• ریسک سیستماتیک؛ عوامل مؤثر بر اقتصاد و بازار سرمایه که قابل پیش‌بینی و قابل کنترل نیستند. مانند وقوع جنگ.
• ریسک غیر سیستماتیک؛ عامل قابل پیش‌بینی و کنترل که یک سرمایه‌گذار حتما باید در تحلیل خود به آن‌ها توجه داشته‌باشد مانند وابستگی بهره‌وری شرکت مورد سرمایه‌گذاری به قیمت دلار یا قیمت نفت. این ریسک حذف‌شدنی است و سرمایه‌گذار با مدیریت بهینه سبد می‌تواند آن را کنترل کند.
• ریسک مالی؛ ریسک حاکم بر شرایط مالی شرکت مورد سرمایه‌گذاری مانند ورشکستی و تغییر شدید در بهره‌وری شرکت.
• ریسک بهره؛ از جمله وابستگی‌های سودآوری شرکت‌ها، وابستگی به سود شرکت به نرخ بهره است که می‌تواند بر عملکرد شرکت مؤثر باشد. مانند صنعت بانک و بیمه که با نرخ بهره وابستگی زیادی دارند.
• ریسک تورم؛ عامل دیگری که بهره‌وری شرکت‌ها را متأثر می‌کند نرخ تورم است. تورم هم بر قیمت مواد اولیه تأثیر می‌گذارد و هم بر قیمت فروش. بنابراین سرمایه‌گذار باید تحلیل درستی از وابستگی سود شرکت به تورم داشته‌باشد.

آموزش صندوق سرمایه‌گذاری بورس

صندوق‌ سرمایه‌گذاری برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که دانش  لازم و زمان کافی برای معامله‌گری در بازار بورس را ندارند، گزینه مناسبی است. در صندوق‌های سرمایه‌گذاری متخصصان و افراد باتجربه بورس، دارایی سرمایه‌گذاران را مدیریت می‌کنند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری متفاوتی وجود دارد که هرکدام از آن‌ها طبق ترکیب دارایی، ریسک سرمایه‌گذاری متفاوتی دارند. صندوق‌های با درآمد ثابت، مختلط و سهامی  از انواع صندوق‌ها هستند که به ترتیب  ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها کم تا زیاد است.

آموزش تابلوخوانی در بورس

اگر قصد سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را دارید، باید مهارت‌های مختلفی را در خود تقویت کنید. اولین و مهمترین مهارت بعد از آموزش بورس ، یادگیری و آموزش تابلوخوانی است. معامله‌گران به کمک تابلوخوانی تلاش می‌کنند تا روند معاملات را به دقت بررسی کنند تا روند احتمالی قیمت سهم را پیش‌‌بینی کنند. در تابلوخوانی پارامترهای متعددی مورد بررسی قرار می‌گیرد مانند قدرت خریدار، ورود و خروج پول حقیقی، قیمت پایانی، حجم معاملات و غیره. البته تفسیر این اطلاعات و رسیدن به تحلیل درست از کیفیت معاملات اهمیت زیادی دارد. پیش از این یکی از فعالیت‌های معامله‌گران محاسبه این پارامترها بر اساس اطلاعات پایه‌ای تابلو بود ولی امروزه به کمک  نرم‌افزارهای مختلفی، همه پارامترها به سرعت محاسبه شده و در اختیار کاربران قرار می‌گیرند تا به سرعت بتوانند وضعیت تابلو سهم را ارزیابی کنند.

آموزش فیلترنویسی در بورس

با توجه به تعداد بالای نمادهای بورس انتخاب استراتژی معاملاتی مهمترین نیاز یک معامله‌گر حرفه‌ای است. جدا کردن نمادها یا اصطلاحا فیلترکردن آن‌ها بر اساس معیار مورد نظر، می‌تواند بسیار مهم و البته دشوار باشد. فیلتر نویسی بورس به معامله‌گران کمک می‌کند تا دیده‌بان بورسی خود را طوری طراحی کنند که نمادهای منطبق با استراتژی معاملاتی خود را به صورت مداوم رصد کنند. در واقع فیلتر نویسی بورس جدا کردن سهام مورد نظر را از باقی نمادهای بورس آسان می‌کند.

برای فیلتر نویسی در سایت اصلی بورس نیاز است که با دانش اسکریپت‌نویس آشنایی داشته باشید. در قدم اول آموزش گام به گام فیلتر نویسی بورس باید علائم ریاضی و کدهای فیلتر نویسی بورس را که تفاوتی با علائم برنامه نویسی ندارد، بشناسید. از طرفی برای هر پارامتر تابلوخوانی هم متغیرهای مختلفی تعریف شده که شما باید به کمک آن‌ها اسکریپت خود را کامل کنید و فیلتر خود را به کمک این متغییر‌ها بسازید. برای آموزش فیلتر نویسی حرفه‌ای و یادگیری روش فیلتر نویسی در بورس لازم است روی مفاهیم تابلوخوانی و تحلیل تکنیکال تمرکز کنید. علاوه بر این، باید مهارت‌های برنامه‌نویسی را هم در خود تقویت نمایید.

اولین ابزار فیلترنویسی خود سایت سازمان بورس است که با استفاده از آن می‌توان فیلترهای مختلف را اعمال کرد. فیلتر نویسی در سایت سازمان بورس کاملا به صورت دستی بوده و باید به صورت تخصصی دانش برنامه‌نویسی و اسکریپت‌نویسی داشته باشید. برای شروع فیلتر نویسی بورس باید از طریق سایت tsetmc اقدام کنید. پس از ورود به حساب کاربری خود، از قسمت دیده‌بان بازار و سپس قسمت فیلترنویسی می‌توانید با استفاده از کدهای برنامه‌نویسی، فیلتر مورد نظر خود را اعمال کنید.

نرم افزار فیلتر هوشمند بورس آسان‌ترین روش فیلترنویسی

نرم‌ افزار فیلتر هوشمند بورس (بی‌فیلتر) تنها نرم‌افزار فیلتر نویسی بورس و سیگنال خرید و فروش است که به هیچ وجه نیازی به دانش برنامه‌نویسی ندارد و تمامی افراد می‌توانند با سرعت بالا، سهولت و به صورت آنلاین استراتژی معاملاتی خود را پیاده کنند و ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهند.

در نرم افزار «فیلتر هوشمند بورس» علاوه بر دسترسی به آموزش بورس با به روزترین تکنولوژی توسعه نرم‌افزار و همچنین به کارگیری الگوریتم‌های هوش مصنوعی، فیلترهای متعدد را به سهولت و سرعت در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا فرآیند فیلتر نویسی بورس را برای افرادی که به دانش برنامه‌نویسی آشنایی ندارد ممکن کند و به معامله‌گران حرفه‌ای، در افزایش سرعت عمل خود کمک کند. با استفاده از نرم افزار فیلتر هوشمند بورس تنها کافی است فیلترهای دلخواه را در نرم‌افزار جستجو کرده، آن‌ها را با هم ترکیب کنید و در استراتژی معاملاتی خود استفاده کنید.

نکات مهم قبل از سرمایه‌گذاری در بورس

قبل از شروع سرمایه گذاری در بورس، هدف خود از سرمایه‌گذاری در این بازار را مشخص کنید تا طبق آن برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهید. برای مثال اگر هدف شما، حفظ ارزش سرمایه خود در مقابل تورم است، باید برنامه‌ای متفاوت برای خود در نظر بگیرید. همچنین برای ورود به این حوزه، نیاز است میزان ریسک پذیر بودن و افق زمانی خودتان را مشخص کنید. نکته بعدی، آموزش است. آموزش ورود به بازار بورس بسیار حائز اهمیت است. اگر قصد دارید معاملات بورسی را خودتان به دست بگیرید، لازم است به دنبال آموزش بورس از مبتدی تا پیشرفته باشید.